تکنیک تهیه آب سبز
تکنیک آب سبز در پرورش ماهیان بیشتر به منظور ایجاد آرامش و تغذیه لاروها مورد استفاده قرار می گیرد. این تکنیک در پرورش لارو ماهیان دریایی، لارو میگو، لارو ماهیان آب شیرین و همچنین پرورش صدف ها مورد استفاده قرار می گیرد. برای ایجاد این تکنیک ابتدا بایستی استوک جلبکی مناسب (آب شیرین و یا شور) را انتخاب کنیم. برای لاروهای ماهیان زینتی آب شیرین پیشنهاد می شود از مخلوطی جلبک های هماتوکوکوس و سندسموس (و یا بصورت تکی) استفاده شود چراکه این دو جلبک حاوی مقادیر کافی از رنگدانه ها، پروتئین، اسیدهای چرب ضروری و کربوهیدرات می باشند. برای لارو ماهیان آب شور (زینتی و خوراکی) و همچنین میگو نیز پیشنهاد می شود از جلبک های ایزوکرایسیس، تتراسلمیس، نانوکلروپسیس، دونالی الا ترتیولکتا و کلرلا استفاده نمود. روش انجام تکنیک به این صورت می باشد که ابتدا استوک جلبکی را به تانک مورد نظر معرفی می کنیم (اگر تانک و یا آکواریوم 100 لیتری داریم به مقدار 10 لیتر استوک جلبک را اضافه کرده و 90 لیتر آب به آن اضافه می کنیم) و بعداز اضافه نمودن محیط کشت به محیط پرورش جلبک، نوردهی و هوادهی به مدت 6-7 روز به جلبک اجازه می دهیم تا در محیط تکثیر شود و مواد نیتروژنی و فسفری موجود در آب را مصرف کند و آب، سبز پر رنگ شود. سپس می توان 100 لیتر جلبک کشت داده شده در تانک یا اکواریوم را به ظروف دیگر تقسیم کرد یعنی به ازای هر آکواریوم 100 لیتری 10 لیتر از آب سبز را به آن آکواریوم اضافه می کنیم (در نتیجه 100 لیتر جلبک کشت داده شده که سبز پر رنگی را در تانک ایجاد کرده برای استفاده در 10 آکواریوم 100 لیتری کافی می باشد). توجه شود که از کشت جلبک به طور مستقیم در تانک پرورش لاروی استفاده نشود چراکه محیط کشت اضافه شده برای رشد جلبک (مانند مواد نیتروژنی و فسفری) به دلیل غلظت بالا برای لاروها می تواند خطرناک و حتی کشنده باشد.
روش کشت جلبک هایی که در بالا نام برده شد به صورت زیر خلاصه گویی شده است:
جلبک های آب شیرین نیازمند به آب کاملاً شیرین، نوردهی مستمر 24 ساعته همراه با 2 مهتابی برای یک آکواریوم 100 لیتری از فاصله 20 سانتی متری، هوادهی شدید و مداوم 24 ساعته، استفاده از محیط های کشت جلبک خالص، دمای آب مناسب در محدوده 22-24 درجه سانتی گراد و استفاده از درپوش روی محیط پرورش برای جلوگیری از آلودگی به محیط می باشند.جلبک های آب شور نیازمند به آب با شوری 25-35 گرم در لیتر نمک بدون ید، نوردهی مستمر 24 ساعته همراه با 2 مهتابی برای یک آکواریوم 100 لیتری از فاصله 20 سانتی متری، هوادهی شدید و مداوم 24 ساعته، استفاده از محیط های کشت جلبک خالص، دمای آب مناسب در محدوده 22-24 درجه سانتی گراد و استفاده از درپوش روی محیط پرورش برای جلوگیری از آلودگی به محیط می باشند.دقت شود به هنگام استفاده از امکانات برای پرورش جلبک تمامی لوازم در ارتباط با محیط پرورش جلبک بایستی تمیز و استریل و یا ضدعفونی شوند (می توان از آب اسید 10% برای ضدعفونی لوازم استفاده نمود و پس از ضدعفونی با آب شیرین تمیز شستشو داد تا اسید آن حذف شود).روش اشتباه درست کردن آب سبزمتأسفانه روشی که پرورش دهندگان ماهیان زینتی برای تکنیک آب سبز انجام می دهند، استفاده از کاهو و یکسری سبزیجات و جوشاندن، خرد کردن، له کردن و عصاره گرفتن از آنها و سپس مخلوط کردن آنها با آب آکواریوم و قرار دادن آنها در معرض نور خورشید برای تهیه آب سبز می باشد. با این روش آب سبز بعداز چند روز بدست می آید ولی این آب سبز حاوی یکسری جلبک های رشته ای مضر که حاوی مواد سمی می باشند که جلبک های غالب در محیط برای رشد و حفظ خود (در رقابت با جلبک های مفید) هم به محیط وارد می کنند و هم در خود ذخیره می کنند. این با وارد کردن این جلبک ها تانک های پرورش لاروها به منظور ایجاد تکنیک آب سبز باعث ورود مواد سمی به داخل آب پرورش لاروها شده و با ایجاد استرس به لاروها باعث مرگ و میر ماهیان و تلفات بالا می شوند. بنابراین بهتر است برای استفاده از این روش از استوک های خالص جلبکی و محیط کشت مخصوص جلبک استفاده کرد. همچنین استفاده از استوک های خالص جلبکی که مناسب برای تکنیک آب سبز هستند باعث می شود که علاوه بر اطمینان داشتن از ایده آل بودن برای لاروها، حاوی مواد غذایی (پروتئین، اسیدهای چرب و رنگدانه ها) مناسب نیز می باشند که تمامی فاکتورهای رشد و بازماندگی لاروها را افزایش می دهد.
محمد مظفری
ایران آرتمیا